vrijdag 6 maart 2015

Zuydcoote - Aflevering 3 - Moet er nog ZAND zijn?

Allerheiligenvloed 1570
foto www.marnegebied.nl 
De tijd van het zout-winnen onder de Romeinen was wat betreft het klimaat en het weer een heerlijke rustige tijd. De zee hield zich gedurende eeuwen gedeisd. Maar dat bleef niet zo. Vanaf de middeleeuwen laat de zee, de wind en het zand meer dan een keer gelden. Dorpjes als Zuydcoote krijgen het zwaar. Stormvloed is een situatie waarbij hoogtij gepaard gaat met een storm die vanuit het zeegat waait. Bij dergelijke stormen werden hele duinengordels verlegd, de zee maakte nieuwe inhammen in het land, hele rivieren verlegden hun loop.
De eerste grote stormvloed aan de Noordzeekust die beschreven wordt is die van tweede kerst 838. Bisschop Prudentius van Troyes schrijft erover in zijn annalen (Annales Xantenses). Bij de stormvloed van 1134 (4 oktober) sloeg de zee een bres van aan het Zwin tot in Damme. Een aantal van deze stormen hebben een afspraak met Allerheiligen. Zowel in 1170, als in 1532, in 1570 en 1675 maar ook recent in 2006 daverde de hele kust tijdens de nacht van Allerheiligen. In 1270, bij de Sint-Luciavloed (nacht van 13 op 14 december) is er sprake van 50 000 tot 80 000
1953 - Zeeland 
doden. Na de stormvloed van 1322 gaf Jan zonder Vrees het bevel om alle bestaande dijken van Vlaanderen te verbinden door een aaneensluitende dijk van Duinkerke tot Sas van Gent. Deze wordt tot op vandaag op sommige plaatsen nog de Graaf Jansdijk genoemd.
Wereldberoemd in de lage landen is uiteraard de watersnood van 1953. We hebben allemaal 'Oosterschelde windkracht 10' gelezen. Het was deze ramp die de Hollanders ertoe aanzette om het hele Deltaplan op te starten.


Terug naar Zuydcoote nu. In de middeleeuwen lag Zuydcoote aan een rivier die de laaggelegen delen van de Moeren verbond met de zee. Rond 1200 verzandt deze rivier waardoor er duinen kwamen te liggen tussen de Moeren en de zee. In 1402 beukt de zee op het dorpje, in 1570 nog een tweede keer. In 1602 is het een ander element dat Zuydcoote van de kaart veegt, het hele dorp staat in brand.
Op ouderjaarsavond 1776 spreken zee, vloed en wind af om met zijn drieën en feestje te bouwen. Als de storm op nieuwjaarsdag 1777 gaat liggen steekt enkel de kerktoren van Zuydcoote boven de nieuwe duinen uit, al de rest is onder het zand bedolven. De toren wordt in 1779 terug uitgegraven. Vier jaar later wordt wat rest van de toren verhoogd zodat het kan dienen als baken voor de vissers en schepen op zee. Zo staat de toren jaren fier als laatste baken van het oude Zuydcoote tot de tweede wereldoorlog de toren en de hele streek gelijk maakt met de grond. Maar die tweede wereldoorlog dat is een ander verhaal waarin Zuydcoote een rol speelt. Meer daarover in een volgende aflevering.