Met deze zesde aflevering zijn we terecht gekomen in Zuydcoote in 1940, de tweede wereldoorlog dus en meer bepaald op de 26ste mei.
 |
| situatie op 16 mei - De Duitsers zijn opgerukt tot aan de Leie en trekken de lijn door tot aan de kust (Monding van de Somme) |
Even ons geheugen opfrissen over die tweede wereldoorlog. Op 10 mei valt het Duitse leger aan richting West, België en Frankrijk worden onder de voet gelopen. De Duitsers die in de eerste wereldoorlog een aantal lesjes hadden geleerd, zetten meteen in op de kanaalhavens. De havens van Le Havre, Boulogne, Calais en Duinkerke waren in de eerste wereldoorlog nooit in Duitse handen gevallen, daardoor kon Engeland blijven troepen en materieel aanvoeren. Deze fout willen ze 22 jaar later niet opnieuw maken. Op 16 mei zijn de Duitsers opgerukt tot aan de Leie. (zie kaartje). Op
24 mei vallen Boulogne en Calais in Duitse handen. Op 28 mei begint de belegering van Rijsel. Stilaan wordt duidelijk dat de Engelse, Belgische en Franse troepen die zich bij de cote Opale en aan de Belgische kust bevinden ingesloten zijn langs alle kanten. Op 28 mei neemt Leopold III de beslissing die hem zal blijven achtervolgen voor de rest van zijn leven. Zonder de geallieerden te consulteren en zonder zijn regering te raadplegen, geeft hij zich over. België staakt de oorlog.
 |
| Leopold III verklaart dat België zich overgeeft (28 mei 1940) |
Op de vooravond van 26 mei is dit de toestand. (zie kaartje) Op een smal stukje Frans-Vlaamse grond zitten een paar honderdduizend Franse en Engelse soldaten als ratten in de val. De Duitse troepen blijven oprukken, de grondtroepen krijgen de steun vanuit de lucht, de Luftwaffe bombardeert onophoudelijk.
In een kelder van het Engelse Dovercastle zitten al op 20 mei de Engelse officieren onder leiding van vice admiraal Ramsay bijeen. We moeten handelen, klinkt hun besluit, we moeten onze troepen van de stranden evacueren. Op dit ogenblik is het nog een puur Britse actie, samenwerking met de Fransen is nog niet aan de orde. Omdat de beslissing in de zgn. dynamo-kamer (waar een dynamo = groep stond die elektriciteit moest leveren aan het hoofdkwartier als de electriciteit uitviel) werd genomen, kreeg de operatie de naam OPERATIE DYNAMO. Churchill wordt gebrieft, Vanaf 20 mei wordt het 'onnodige personeel' mondjesmaat weggehaald uit Frankrijk. Sommige troepen worden ingezet om de Duitse opmars zo lang mogelijk te vertragen, de rest van de troepen krijgt het bevel zich richting kust en Duinkerke te begeven.
Op 26 mei 7 uur 's ochtends geeft Churchill het bevel om operatie dynamo te starten. zal gestart worden met de evacuatie. Op dat moment waren al 28 000 manschappen weggehaald. De eerste dag worden 7669 Engelsen opgehaald in de haven van Duinkerke. Elk hoekje en kantje van de haven, tot de voorste golfbrekers worden ingezet om schepen te laten aanmeren, maar het is meteen duidelijk dat de Britten er nooit zullen in slagen om al hun troepen te evacueren als ze aan dat tempo verder doen. Het is tijd om alles en iedereen en overal in te zetten. Elk schip dat beschikbaar is wordt ingezet, uiteraard de oorlogsschepen, maar ook vissersbootjes en toeristenbootjes. Op 28 mei kunnen zo al 17804 militairen opgehaald worden. Bijna 12000 nog altijd uit de haven van Duinkerke, maar ook al 5390 gewoon van op de stranden tussen De Panne en Duinkerke.
De evacuatie wordt verder gezet, voor de wiskundigen onder ons wat cijfers...
- start van de operatie 26 mei - einde 4 juni
- 338226 militairen – 215131 Britten – 123095 Fransen geëvacueerd
- 861 schepen worden ingezet, het kleinste is een vissersbootje van 4 en een halve meter lang. 272 zullen niet terug in Engeland raken. Veel schepen doen verschillende overtochten in die periode.
- In een poging om de Duitse troepen te vertragen wordt hevig gevochten, ook op de stranden vallen doden. 68000 geallieerde doden in deze periode, 20 000 Duitse.
- 63000 vrachtwagens, 20000 motorfietsen, 475 tanks, 2400 stukken geschut blijven achter op de stranden.
- Voor 35000 (vooral Franse) soldaten komt de evacuatie te laat, zij worden gevangen genomen.
| Datum | van op de stranden | uit de haven van Duinkerke | totaal |
|---|---|---|---|
| 27 May | – | 7,669 | 7,669 |
| 28 May | 5,390 | 11,874 | 17,804 |
| 29 May | 13,752 | 33,558 | 47,310 |
| 30 May | 29,512 | 24,311 | 53,823 |
| 31 May | 22,942 | 45,072 | 68,014 |
| 1 June | 17,348 | 47,081 | 64,429 |
| 2 June | 6,695 | 19,561 | 26,256 |
| 3 June | 1,870 | 24,876 | 26,746 |
| 4 June | 622 | 25,553 | 26,175 |
| Totals | 98,671 | 239,555 | 338,226 |
De hele actie wordt afgeblazen op 4 juni en besloten met een toespraak van Churchill waarin hij spreekt over 'the miracle of Dunkirk' en de belofte dat de Engelsen de Duitsers zullen aanvallen op de stranden 'We shall fight them on the beaches'. De hele evacuatie krijgt in verschillende landen verschillende namen, de Fransen spreken van de Poche de Dunkerque, de Engelsen spreken over de 'Dunkirk Retreat' of 'Dunkirk Miracle'.
Tussen 10 en 13 juni worden dan nog 11000 mannen geëvacueerd vanuit Le Havre, later volgt ook nog de evacuatie van St Valery en Caux, Cherbourg en Malo.
Op 22 juni geeft Frankrijk zich over. Het lijkt even alsof Hitler de oorlog heeft gewonnen. Het zal duren tot de grote dag (D-Day - 6 juni 1944) voor de Engelsen, met hulp van de Franse weerstand en de Amerikanen terugslaan.
